Design van het Derde Rijk

Design Museum Den Bosch

Design Museum Den Bosch opende op 8 september de tentoonstelling 'Design van het Derde Rijk'. De eerste grote overzichtstentoonstelling over dit onderwerp. Met de Volkswagen Kever, de Olympische Spelen in 1936, de swastika en de films van Leni Riefenstahl en andere belangrijke stukken uit Nederland en Duitsland. De tentoonstelling Design van het Derde Rijk toont de grote bijdrage van vormgeving aan de verspreiding en ontwikkeling van de kwaadaardige nazi-ideologie.

‘Goed, fout, mooi, lelijk misschien wel alles tegelijkertijd maar dat maakt het ook wel spannend’
- Peer Ulijn, verslaggever NOS

Design wordt vaak gepresenteerd als een bijdrage aan een betere wereld. Design reflecteert de wereld, met al zijn goede én slechte kanten. In deze tentoonstelling is de vormgeving overduidelijk een instrument van het ultieme kwaad. De nazi’s waren meesters in het inzetten van vormgeving om hun doel te bereiken; massa’s mensen wisten ze ermee aan hun kant te krijgen. De Nazi-tijd is onderdeel van onze culturele geschiedenis en volgens directeur Timo de Rijk moest deze tentoonstelling er komen. ‘Als je alleen de goede dingen laat zien en niet de slechte dan heb je geen notie van wat er werkelijk gebeurd is’ aldus Timo de Rijk.

‘Voorwerpen die van zichzelf al drama en een lading hebben, moet je ontzielen’
- Dick Heijdra, creatief directeur PronkStudio

De vormgeving is niet uit op sensatie. Het is niet de ‘Derde Rijk Experience’, waarbij flitsende filmbeelden of opzwepende soundscapes je meevoeren in een dagje beleving van het Derde Rijk. Het ontwerp van de tentoonstelling is sec en ondergeschikt aan de kwaliteit van de designobjecten, en de intentie waarmee ze zijn gemaakt. Aan de loop van de geschiedenis valt niet te ontkomen, maar wij kiezen hier om deze periode vanuit het designperspectief te begrijpen.

1 / 11
2 / 11 - impressie 2/3
3 / 11
4 / 11
5 / 11
6 / 11
7 / 11
8 / 11
9 / 11
10 / 11
11 / 11

Het design van het Derde Rijk was in grondslag tegenstrijdig. Naar buiten toe liet het nazisme een verleidelijk beeld zien van voorspoed en zorgeloos vertier, terwijl reeds in 1933 de eerste concentratiekampen werden opgezet. De tentoonstelling is daarom ingedeeld aan de hand van verschillende tegenstellingen en laat zien op welke manier design in dat proces een doorslaggevende rol speelde.